Laokoonti
Home ] Up ]

 

Ismail Kadare

                                   
                                    Laokoonti

                    Me shihni tek  mbytem  nga gjarperinjte
                         ne muze te Luvrit ne Madrid , ne Nju-jork
                         Para syve tuaj e aparate turistesh.
                        qindra vjet kam qe vuaj
                                  nga qe sflas dot

                         Si te flas?
                         A mundet nje nofull mermeri
                         te levize nje grime, te korrigjoje dicka?
                         vini re syte e mi, te zgavrat e thella
                         nje enigme, si amebe te thare atje ka.

                         Nje te fshehte te madhe ndrydh brenda gjoksit
                         para syve tuaj, ne Paris, ne Madrid.
                         Ah, do te doja dyfish te m'i shtonit,
                         vec sekretin e madh te shkarkoja nje dite.

                         Tek me vini rrotull, une them me vete
                         kaq te verber te jeni sa te mos te ndjeni kete,
                         qe ky ngerc e ky ankth ne qenien time
                         s'eshte nga gjarperinjte, por nga nje tjeter gje?

                         Mijera here ne mijera net e dite
                         te verteten e frikshme perseris pa pushim.
                         Me shpresen e marre se nga kjo perseritje
                         ndoshta mermeri peson nje ndryshim.

                         Po s'nderron ai kurre.
                         Art i skulptures
                         genjeshtren mbi te ka ngrire pergjithnje.
                         I mberthyer ne deshmine e saj te rreme,
                         te verteten kujtoj e qaj per te.

                         Si cdo gje e tmerrshme eshte i thjeshte sekreti,
                         qe brenda boshlleku i gjoksit mban.
                         Afroni, pra, kokat te degjoni te verteten,
                         mua s'me mbyten gjarperinjte por trojanet me
                                                                                         vrane.

                         O, sikur te mundja gjithcka te tregoja.
                         Si do te ngrinit para meje si gur,
                         por une i denuar mes rropames suaj
                         moskokecarese
                         monologun te thurr.

                         Ju e dini se perpara Trojes ahere,
                         kali i drunjte, dhurata e grekeve u shfaq.
                         Ky kale ne dy grupe i ndau trojanet:
                         ta pranonin ate, ose ta flaknin sakaq.
                         Pajtim me armikun, ulerinin tradhtaret
                         mjaft me me lufte, zjarr edhe helm.
                         Erdhi koha qe shpatat ti kthejme ne parmenda
                         armiqte ne miq erdh koha te kthejme.

                         Ne mbledhje te gjate "pro" dhe "kundra" kalit,
                         une "kundra", kryesova me terbim.
                         Dhe juve ju kam thene ahere se hyjnite
                         gjarperinjte me derguan si ndeshkim.

                         C'perralla kalamajsh, c'trillim per budallenjte
                         une gjarperinjte do t'i mbrapsja me nje shkelm.
                         Po c'ti bej fushates se tradhtareve kunder meje
                         shantazheve,letrave anonime plot helm.

                         Dite e nate e me jave polemika vazhdonte,
                         nga shtresat e mesme e gjer lart ne qeveri.
                         Ishte vjeshte.
                         Nen qiellin e hirnosur me ere
                         kali i drunjte perjashta priste ne shi.

                         Ate kale une i pari e kisha goditur,
                         ndaj, e dija, kete s'do te ma falnin perjete.
                         Me ne fund "vije e bute" fitoi mbi te "ashpren",
                         dhe ne "kokefortet" na vune ne arrest.

                         Ne burg, me goten e ujit, ne mesnate
                         helmin na dhane ata te pijme
                         ata qe ulerinin kunder dhunes e shpates
                         Qe dinin te kafshonin tamam si gjarperinjte.

                         Ne mengjez qe pagdhire ne breg te detit
                         ma hodhen kufomen drejt mbi zhavor.
                         Rapsodet anembane perhapen
                         versionin fals te gjarperinjve hyjnore.

                         Ky ishte mbarimi i polemikes per kalin,
                         ju e dini me Trojen se c'ndodhi pastaj.
                         Tre mije vjet rrjesht,
                         nga muzeu ne muzera,
                         une hamalli i mermerte, genjeshtren mbaj.

                         Tre mije vjet...Akoma zjarret e Trojes
                         si floknaje e kuqe me rrine ne sy.
                         Po me i tmerrshem se zjarret, kumet e vomet
                         ishte fundi fare,
                         kur u be qetesi.

                         Troje e braktisur.
                                         Germadhe.
                                                  Hi i ftohte;
                         dhe poshte ne te vdekurit shtrire rresht.
                         Dhe papritur, ne muzg siper tokes se mardhur
                         u ndje dicka qe ate cante permes.

                         C'ish kjo gervime keshtu, kjo jehone?
                         Vume veshin. Kuptuam. greket e ligj
                         permbi qendren e qytetit me parmende leronin
                         per te thene se Troja perjete vdiq.

                         Ja me ne fund dhe parmenda e tyre.
                         Ah, plugu i saj si na cante me dysh!
                         Nga tradhetia e Trojes, nga gjithe dhembjet,
                         ky kafshimi i parmendes me i hidhur ish.

                         T'i kthejme shpatat me ne fund ne parmenda.
                         Keshtu therritnin atehere ata.
                         Midis fjaleve tuaja, si mallkim, si gjeme
                         veshet me kapen edhe kete hata.

                         Me kane lodhur me shume, besomeni, ca fjale,
                         se kjo peshe e neveritshme gjarperinjsh.
                         Ju, qe gjer ne hene kini shkuar, si valle
                         s'depertoni dot deri ne gjoksin tim?

                         Gumezhina juaj si zhaurime deti
                         me vjen nga cdo ane me perplaset ne vesh,
                         nga copera bisedash shumegjuheshe rreth meje
                         shqetesimet e medha te botes marr vesh.

                         Degjoj emra shtetesh te reja qe kane dale,
                         emra kombesh e popujsh te rinj degjoj,
                         vec ai, i vjetri, i tmerrshmi kale,
                         ashtu si ahere ka mbetur njelloj.

                         Prej potkonjve te tij une rreqethem akoma
                         dhe keshtu ne mermer i mbrojtur sic jam,
                         kurse ju, te panjohurit, ju prej mishi dhe kocke
                         vertiteni mosperfilles nga salla ne salle.

                         Vertiteni,
                         flisni per teatrin e per plazhet,
                         per gjithfare motoresh e gjithfare qeverish,
                         pa ju shkuar mendja qe ai mund te shfaqet
                         ne nje dite te rendomte, nje mengjes me shi.

                         Ashtu si ahere...
                                         po mjaft,
                                                       u lodha.
                         Nga vertitja juaj po me erren syte,
                         nga rropama juaj veshet me gjemojne
                         ne muze te Londres ne Luver e Madrid,

                         ne pafshi ndonje dite te behem copera,
                         nga marazi, sic thone, te plas, t'ia bej "krak"
                         jo kujtimet e Trojes, as gjarperinjte monstra,
                         por indiferenca juaj
                                              do te behet shkak.